road dust pollution
चंद्रपूरमध्ये प्रदूषणाचा उच्चांक: रस्ते खोदकामामुळे हवेचा गुणवत्ता निर्देशांक ढासळला
road dust pollution – चंद्रपूर: मार्च महिन्यात शहरातील हवेची गुणवत्ता अत्यंत खालावली असून, प्रमुख कारणांमध्ये चुकीच्या पद्धतीने केलेले रस्ते खोदकाम आणि अन्य नागरी विकास प्रकल्पांचा समावेश असल्याचे पर्यावरण अभ्यासक आणि प्रदूषण नियंत्रण मंडळाच्या अहवालातून स्पष्ट झाले आहे. impact of road construction on air quality
चंद्रपूर जिल्ह्यातील पहिलं सौरग्राम कोणतं?
मार्चमधील प्रदूषणाची भीषण स्थिती
प्रदूषण नियंत्रण मंडळाच्या अहवालानुसार, मार्च महिन्यातील ३१ पैकी ०९ दिवस अत्यंत खराब प्रदूषण, १८ दिवस मध्यम दर्जाचे प्रदूषण आणि केवळ ०४ दिवस समाधानकारक हवेची गुणवत्ता होती. जानेवारी आणि फेब्रुवारी महिन्यातही प्रदूषणाचा स्तर सातत्याने उच्च राहिला होता, मात्र मार्चमध्ये यामध्ये आणखी वाढ झाल्याचे निरीक्षण नोंदवण्यात आले आहे. air pollution due to road construction
प्रदूषण निर्देशांकाचा आढावा
शहरातील हवेच्या गुणवत्तेचा निर्देशांक (AQI) खालीलप्रमाणे नोंदवण्यात आला:
- ०-५० (Good): एकही दिवस नव्हता
- ५१-१०० (Satisfactory): ०४ दिवस
- १०१-२०० (Moderate): १८ दिवस
- २०१-३०० (Poor): ०९ दिवस
विशेषतः, संपूर्ण महिन्यात २६ दिवस १० मायक्रोमीटर आणि ५ दिवस २.५ मायक्रोमीटर आकाराचे धूलिकण हवेतील प्रमाणात मोठ्या प्रमाणावर आढळले. ही परिस्थिती आरोग्यासाठी अत्यंत धोकादायक असल्याचे तज्ज्ञांनी स्पष्ट केले आहे.
रस्ते खोदकाम आणि प्रदूषण वाढीचा संबंध
पर्यावरण अभ्यासक प्रा. सुरेश चोपणे यांच्या मते, शहरात मोठ्या प्रमाणावर सुरू असलेले रस्ते खोदकाम नियमांचे पालन न करता केल्याने धुळीचे प्रमाण वाढले आहे. अशा प्रकारे रस्ते खोदताना पाणी मारण्याची प्रक्रिया योग्य प्रकारे केली जात नसल्यामुळे धूळ हवेत मिसळते आणि प्रदूषणात वाढ होते.
प्रदूषण वाढीमुळे नागरिकांच्या आरोग्यावर परिणाम
प्रदूषणाच्या या वाढत्या पातळीमुळे श्वसनाच्या समस्या निर्माण झाल्या असून, अनेकांना दम्याचे (Asthma), ब्रॉन्कायटिस (Bronchitis), टीबी, हृदयविकार आणि मानसिक आजार होण्याचा धोका वाढला आहे. यामुळे प्रशासनाने नागरिकांसाठी मोफत आरोग्य तपासणी व उपचार सुविधा उपलब्ध कराव्यात, अशी मागणी करण्यात येत आहे. effects of construction dust on health
प्रदूषणाचे प्रमुख कारणे
- वाहनांची संख्या वाढ आणि धूर उत्सर्जन
- रस्ते बांधकाम व गैरव्यवस्थित खोदकाम
- कचऱ्याचे खुले ज्वलन
- थर्मल पॉवर प्लांट व उद्योगांमधून बाहेर पडणारे धूर आणि वायू
- शहरातील वाढती धूळ आणि अस्वच्छता
प्रदूषण नियंत्रणासाठी उपाययोजना
- वृक्षारोपण आणि हिरवळ वाढवणे
- सायकल आणि बॅटरीवर चालणाऱ्या वाहनांचा वापर प्रोत्साहित करणे
- सार्वजनिक वाहतुकीचा अधिकाधिक वापर करणे
- रस्ते खोदकामादरम्यान नियमित पाणी फवारणी करणे
- कचरा न जाळता त्याची योग्य विल्हेवाट लावणे
- उद्योगांवर प्रदूषण नियंत्रणासाठी कठोर निर्बंध लागू करणे
- स्मॉग टॉवर्स, फॉग मशीन आणि कृत्रिम पावसाचा वापर करणे
प्रदूषण रोखण्यासाठी प्रशासनाची जबाबदारी
चंद्रपूर हे राष्ट्रीय स्वच्छ वायू कार्यक्रमांतर्गत प्रदूषित शहरांच्या यादीत सामील आहे. त्यामुळे शहरातील कोणत्याही बांधकाम कंपनीवर पर्यावरण नियम लागू करणे आवश्यक आहे. प्रशासनाने कडक उपाययोजना राबवून प्रदूषण नियंत्रणात आणण्यास प्राधान्य द्यावे, अशी नागरिक आणि पर्यावरण तज्ज्ञांची मागणी आहे.
चंद्रपूरमध्ये वाढत्या रस्ते खोदकामांमुळे आणि शहरातील इतर विकास प्रकल्पांमुळे प्रदूषणाने उच्चांक गाठला आहे. याचा आरोग्यावर गंभीर परिणाम होत असून, प्रशासनाने त्वरित उपाययोजना केल्या नाहीत तर येत्या काळात प्रदूषणाशी संबंधित आजार वाढण्याची शक्यता आहे. नागरिकांनीही प्रदूषण नियंत्रणासाठी पुढाकार घ्यावा आणि प्रशासनाने जबाबदारी स्वीकारून तातडीने पावले उचलावीत.
