central Indian tiger reserves strategy meeting
central Indian tiger reserves strategy meeting : चंद्रपूर, महाराष्ट्र: मध्य भारतातील व्याघ्र प्रकल्पांमधील क्षेत्र संचालकांची दोन दिवसीय प्रादेशिक बैठक १ आणि २ जुलै २०२५ रोजी चंद्रपूर येथील चंद्रपूर वन अकादमी (Chandrapur) मध्ये यशस्वीरीत्या पार पडली. ताडोबा-अंधारी व्याघ्र प्रकल्प (TATR) आणि राष्ट्रीय व्याघ्र संरक्षण प्राधिकरण (NTCA) यांच्या संयुक्त विद्यमाने आयोजित या बैठकीत महाराष्ट्र, मध्य प्रदेश, ओडिशा आणि छत्तीसगड राज्यातील १९ व्याघ्र प्रकल्पांचे वरिष्ठ वन अधिकारी सहभागी झाले होते. व्याघ्र संवर्धनातील आव्हाने, प्रभावी व्यवस्थापन उपाययोजना आणि व्याघ्र अधिवासांचे संवर्धन व सुधारणा यावर सखोल चर्चा झाली. decentralized implementation in wildlife conservation
७ टक्क्यांचं आमिष देत चंद्रपुरात मोठी फसवणूक
प्रमुख मान्यवरांची उपस्थिती:
या महत्त्वपूर्ण बैठकीला राष्ट्रीय व्याघ्र संरक्षण प्राधिकरणाचे (NTCA) प्रमुख मान्यवर उपस्थित होते:
- डॉ. गोबिंद सागर भारद्वाज, अतिरिक्त महासंचालक (प्रोजेक्ट टायगर) व सदस्य सचिव, NTCA
- डॉ. संजयन कुमार, महानिरीक्षक (वन), NTCA
- श्री. राहुल भटनागर, सदस्य, NTCA
- श्री. नंदकिशोर काळे, सहायक महानिरीक्षक (वन), NTCA (मध्य भारत क्षेत्र)
तांत्रिक सत्रांमध्ये सखोल चर्चा:
१ जुलै रोजी झालेल्या तांत्रिक सत्रांमध्ये विविध व्याघ्र प्रकल्पांनी M-STRIPES डेटा सादर केला. आगामी अखिल भारतीय व्याघ्र गणना (AITE) २०२६ ची तयारी, फेज-४ मॉनिटरिंग प्रोटोकॉल्सची अंमलबजावणी, व्याघ्र मृत्यू अहवालांची सद्यस्थिती, आणि व्याघ्र संवर्धन आराखड्यांच्या (TCPs) प्रगतीवर विस्तृत चर्चा झाली. SPARSH पोर्टलद्वारे वार्षिक कार्ययोजना (APOs) सादर करणे, व्याघ्र प्रकल्पांमधील गावांचे स्वेच्छेने होणारे पुनर्वसन, आणि व्यवस्थापन कार्यक्षमता मूल्यमापन (MEE) यासारख्या महत्त्वपूर्ण विषयांवरही विचारमंथन झाले. काही व्याघ्र प्रकल्पांनी तण वर्गीय वनस्पती नियंत्रण आणि कुरण व्यवस्थापनातील आपल्या नाविन्यपूर्ण उपक्रमांची माहिती दिली, ज्यामुळे इतरांना नवीन कल्पना मिळाल्या. दुपारच्या सत्रात, उपस्थित प्रतिनिधींना ताडोबा-अंधारी व्याघ्र प्रकल्पात प्रत्यक्ष कुरण व्यवस्थापन व अधिवास सुधारणेचे प्रात्यक्षिक दाखवण्यात आले, ज्यामुळे त्यांना जमिनीवरील कामाची सखोल माहिती मिळाली. national tiger conservation authority meetings
अनुभवांचे आदानप्रदान आणि समारोप:
२ जुलै रोजी, १९ व्याघ्र प्रकल्पांचे क्षेत्र संचालक व उपसंचालक यांनी आपापले अनुभव, स्थानिक आव्हाने, नवकल्पना आणि अधिवास-विशिष्ट उपाययोजना सादर केल्या. या सत्रामुळे परस्पर ज्ञानवृद्धी झाली आणि यशस्वी व्यवस्थापनासाठी उत्तम प्रारूपे समोर आली.
बैठकीचा समारोप डॉ. गोबिंद सागर भारद्वाज यांच्या प्रभावी भाषणाने झाला. त्यांनी आंतरराज्य समन्वय बळकट करण्याचे, वन्यजीव गुन्हेगारी रोखण्यासाठी गुप्तचर यंत्रणा सुधारण्याचे, वैज्ञानिक व तंत्रज्ञानाधारित निरीक्षण प्रणाली अंगीकारण्याचे, आणि क्षेत्रीय पातळीवर विकेंद्रीत अंमलबजावणीस प्रोत्साहन देण्याचे महत्त्व अधोरेखित केले. दीर्घकालीन अधिवास सुधारणा, आक्रमक वनस्पती नियंत्रण, शाश्वत कुरण विकास आणि समुदाय-समावेशक उपाययोजनांद्वारे मानव-वन्यजीव संघर्ष कमी करण्यावर त्यांनी विशेष भर दिला. inter-state cooperation in wildlife protection
समारोपानंतर, सर्व प्रतिनिधींनी श्रद्धेय अटल बिहारी वाजपेयी वनौद्यान, विसापूर येथे भेट दिली.
ही प्रादेशिक बैठक व्याघ्र संवर्धनासाठी राज्यांच्या पलीकडे जाऊन समन्वय, नवोपक्रम आणि ज्ञान-संवाद वाढवणारे एक महत्त्वाचे व्यासपीठ ठरली. मध्य भारतातील व्याघ्र प्रकल्पांनी व्याघ्र, त्यांचे अधिवास आणि जैवविविधता संरक्षित करण्यासाठी त्यांची सामूहिक बांधिलकी पुन्हा एकदा अधोरेखित केली. या बैठकीमुळे भविष्यातील व्याघ्र संवर्धन प्रयत्नांना नवी दिशा मिळाली आहे.
